10 tips om in de media te komen

Als persoon, non-profit organisatie of bedrijf wil je graag op een positieve manier bekend worden. Dat kan door te adverteren, maar als je je hand op de knip wilt houden, wil je liever in de krant, op de radio, of op tv komen. Dan is het handig om te weten waarop een journalist of redactie let om een gebeurtenis nieuwswaardig te vinden.

Heel weinig persberichten halen de krant. Een redactie wikt en weegt en veruit het merendeel van de onderwerpen die hen bereikt, worden weggegooid of gelabeld als ‘oninteressant’.

Gebrek aan tijd en ruimte zijn twee selectiemechanismen. Veruit de belangrijkste is de neus voor nieuws en het aanhaken of verdiepen van actuele gebeurtenissen.

Waar letten redacties en journalisten op? Leer te denken als journalist zodat je een grotere kans hebt in de media te komen.

#1 Is het nieuw?

Met oud nieuws kom je er niet. Een redactie zal altijd een nieuw feit willen brengen, of een nieuw aspect willen belichten. Het moet afwijken van wat gewoon is.

#2 Heeft het nieuws impact?

Als een gebeurtenis grote gevolgen heeft, zal het snel in de media komen. Of het nu de ramp van de MH17 is, het verhogen van de pensioenleeftijd of een massaontslag: als een gebeurtenis impact heeft, zal een redactie tot actie over gaan.

#3 Heeft het invloed op mensen?

Een medium schrijft voor mensen. Dus als de gebeurtenis menselijk drama insluit, wordt het nieuwswaardig. Of als er een menselijke, persoonlijke kant aan het verhaal zit, heb je grote kans dat er een bericht over verschijnt. Een wetenschappelijk congres heeft geen nieuwswaarde, maar wel als op het congres bekend wordt gemaakt dat een van de sprekers een prestigieuze prijs wint. De negenjarige Tijn Kolsteren die ging nagellakken tijdens Serious Request, een lokaal cafe dat een nieuwe eigenaar krijgt of een aardappelboer die door het hete weer vreest zijn oogst te verliezen.

#4 Betreft het bekende personen, plaatsen, organisaties?

Het komt zeker in het nieuws als er bekende personen in spel zijn. De schrijver Remco Campert die 90 jaar wordt, de politicus Hans Wiegel die een herseninfarct krijgt, de sporter Maarten van der Weijden die in zijn eentje de Elfstedentocht zwemt of de afvalrace van Roxeanne Hazes

Dit geldt overigens ook voor bekende organisaties (sportclubs, bedrijven, enzovoorts), waarbij een landelijk medium andere keuzes maakt dan een lokaal medium.

#5 Wekt het verbazing of verontwaardiging op?

Een gebeurtenis wordt nieuwswaardig als het emoties oproept. Ook dat is invloed op mensen en dan wordt het nieuwswaardig. Je kent ze wel: een dief die een oud omaatje besteelt, een uitkijkpunt in Leiderdorp dat tienduizenden euro’s kost, een man die een kind voor de treint duwt, ophef over exorbitante salarissen van bankdirecteuren, enorme branden op de Noordpool.

#6 Is het dichtbij huis?

Daarbij geldt: hoe dichter bij huis, hoe relevanter het wordt. Kinderen uit een achterstandswijk die gratis op kamp mogen, een heftige brand van een schoonheidssalon, of ouderen van een verzorgingshuis die een clown op bezoek krijgen. Dat kan nieuwswaarde hebben. Er is echter weinig nieuwswaarde voor Bergen op Zoom als een café in het Duitse Ulm een nieuwe eigenaar krijgt.

#7 Zijn er tegengestelde belangen?

Het ‘boerkaverbod’ geeft veel emoties, maar daar speelt nog iets anders: er zijn duidelijk tegengestelde belangen. Nederlanders zijn verdeeld of een dergelijk verbod tegen gezicht bedekkende kleding wel of niet moet. Er zijn verschillende inzichten en belangen die deze nieuwe wetgeving nieuwswaardig maakt. Hetzelfde is te zien bij de invoering van de privacywet, bij de keuze of snelwegen ’s nachts moeten worden verlicht of in discussie over klimaatverandering.

#8 Is er een versterkend effect?

Na een bepaald nieuwsfeit, kunnen journalisten op het spoor komen van soortgelijke gebeurtenissen. Dan kan er sprake zijn van een versterkend effect, die in extreme gevallen uitmonden in mediahypes. Als een voetbalclub in Groningen fraudeert met geld, en een dag later blijkt dat ook in Heiloo en Schin op Geul wordt gefraudeerd, versterkt dit de nieuwswaarde.

#9 Past het bij het medium?

Vervolgens zal een redactie als filter het eigen specialisme of wereldbeeld kiezen. Hoe meer het in het eigen beeld past, des te groter de kans dat het als nieuwswaardig wordt gezien. Als een autoriteit – een anchor man, een vooraanstaande correspondente, een ervaren sportverslaggever – binnen het medium wijst op de gebeurtenis, maakt het ook een grotere kans op publicatie. Levensbeschouwelijk nieuws komt daardoor eerder in Volzin dan in Linda Nieuws.

#10 Berichten andere media over de gebeurtenissen?

Deze past bij het versterkend effect. Als een medium niet het nieuws heeft geselecteerd, maar een ander wel, dan kan het medium alsnog overgaan tot publicatie, bij voorkeur ingevuld vanuit eigen visie of aangevuld met nieuwe feiten of meningen.

Maak je gebeurtenis nieuwswaardig

Geregeld zie je dat er meerdere criteria tegelijk spelen. Hoe meer van bovenstaande vragen met ja worden beantwoord, des te groter de kans is dat het in het nieuws komt.

Voor communicatieadviseurs, woordvoerders of leidinggevenden in organisaties is het noodzakelijk om deze criteria in het achterhoofd te houden. Het maakt je persberichten, -bijeenkomsten en mediacontacten relevanter en waardevoller. Maar dat niet alleen. Je kunt beoordelen of een bepaalde gebeurtenis in je organisatie nieuwswaardig is, en welke media je het best kunt benaderen. Dat zal de ene keer een persbericht zijn, de andere keer een opiniestuk bij een actueel thema, en een derde keer een bericht op Twitter.